Zindelijkheidstraining, we zijn het er allemaal over eens het is geen prettige periode in je leven is en je kunt er behoorlijk moedeloos en gefrustreerd door raken. Maar als je kindje dan eindelijk op het potje of zelfs op de W.C. gaat plassen en poepen dan staan we te dansen van geluk. Wat een opluchting. Als ik andere mamablogs lees is zindelijkheid een van de grootste uitdagingen voor een ouder.
Ik geef toe, het is niet makkelijk, maar het is nou echt allemaal zó lastig als alle mamablogs beweren? Voor dit artikel heb ik honderden websites afgestruind om een zo’n compleet mogelijk verhaal te schrijven over alles wat je moet weten als je je kindje zindelijk wilt maken. Ik weet zeker dat je je kleine broekpoeper binnen no-time uit de luiers hebt met de informatie uit dit artikel.
We gaan je niets vertellen in de trant van “zindelijk worden in drie dagen”, of “hoe maak je je baby van 6 maanden zindelijk”. Je krijgt écht antwoord op al je vragen als je je kindje zindelijk wilt maken. Je zult iets lezen over onderwerpen als:
Wanneer begin je met zindelijkheidstraining
Een Checklist zindelijkheidstraining
Hoe begin je aan de zindelijkheidstraining
Zindelijkheidstraining en angst om te poepen
Hoe zorg je dat je kind ‘s nachts droog blijft?
Zindelijkheidstraining onderweg
Belonen bij zindelijkheidstraining
3 mythes rond zindelijkheidstraining
Hoe begin je aan de zindelijkheidstraining
Ieder kind wordt in zijn eigen tempo zindelijk. Een kindje moet er gevoelsmatig aan toe zijn om zindelijk te worden. Je kind bepaalt zelf wanneer dit is. Rond de tweede verjaardag beginnen kinderen tekenen te vertonen die erop wijzen dat ze er klaar voor zijn om zindelijk te worden. Kinderen zijn over het algemeen pas tussen hun derde en vierde jaar overdag zindelijk en ’s nachts kan dit wel tot een jaar of zeven duren.
Aanraders als je met zindelijkheidstraining gaat beginnen:
Signalen die aangeven dat je kindje er klaar voor is
Kinderen die eraan toe zijn zindelijk te worden kunnen op tijd constateren dat ze moeten plassen of poepen. Ook zijn ze in staat het op te houden. Vaak merk je dit doordat je kindje langer een schone luier houdt dan voorheen. Je kind wordt ineens wakker na het middagslaapje met een droge luier bijvoorbeeld. Vanaf een maand of 15 zie je dat je kind zich bewust is dat hij plast of poept. Hij stopt met spelen en kijkt verschrikt om of verstopt zich.
Plassen net zoals papa
Een echte must have voor alle zindelijk wordende jongens is het A3 Baby & Kids urinoir. Met dit urinoir wordt zindelijk worden een feestje. Het ophangblokje bevestig je met 2 sterke zuignappen aan de muur, en het urinoir bevestig je hierop. Je kunt het urinoir er af pakken om hem te legen in het toilet. Gemakkelijk en gaten boren is dus niet nodig.
Mijn dochter kwam ineens aanlopen en riep ‘poepoe’ , ze bleek inderdaad gepoept te hebben. Deze bewustwording is erg belangrijk voor de zindelijkheidstraining. Jonge kinderen vinden het leuk om met hun ontlasting te spelen. Deze fase moet je kindje voorbij zijn voordat hij zindelijk kan worden. Je kind ontwikkeld vanzelf een soort afkeer van zijn ontlasting en wil alleen nog maar schone luiers aan. Dit is een goed moment om met de zindelijkheidstraining te beginnen.
Een checklist: Wanneer is je kind klaar voor zindelijkheidstraining?
-
Fysieke signalen
- Je kind heeft voldoende coördinatie om te lopen en een beetje te rennen
- Bij iedere plas komt er redelijk wat uit
- Je kind heeft een redelijk regelmatig ontlastingspatroon. Op redelijk voorspelbare tijden
- Je kind heeft “droge” perioden van tenminste 2 uur. Dit laat zien dat de blaasspieren voldoende zijn ontwikkeld om urine vast te houden.
-
Gedrag
- Je kind kan rustig op zijn plek blijven zitten voor twee tot vijf minuten
- Je kind kan zelf zijn broek omhoog en omlaag trekken
- Je kind vindt het niet fijn om in een vieze luier rond te lopen
- Je kind is geïnteresseerd in de wc gewoonten van anderen. Hij wil je zien als je naar de wc gaat.
- Je kind laat fysiek zien dat hij moet poepen. Bijvoorbeeld kreunen, gehurkt zitten, verstoppen.
- Je kind laat zien dat hij alles “zelluf kan”
- Je kind is trots als hij iets zelf voor elkaar heeft gekregen
-
Cognitieve signalen
- Je kind begrijpt de fysieke tekenen die hij krijgt als hij moet plassen of poepen
- Je kind begrijpt dat hij even moet ophouden tot er een potje in de buurt is
- Je kind begrijpt eenvoudige opdrachtjes als “pak dat balletje even”
- Hij begrijpt en gebruikt de woorden plas en poep.
- Je kind begrijpt dat het belangrijk is om spullen terug te plaatsen waar ze horen
Hoe begin je aan de zindelijkheidstraining
Als je aan alle signalen ziet dat je kind klaar is voor zindelijkheidstraining kun je hiermee beginnen, maar hoe? Net als alles wat met het opvoeden te maken heeft, heeft iedereen zijn eigen verhaal en krijg je veel goedbedoelde adviezen.
Je kindje observeren
Je kind leer veel door jou te observeren. Het gebeurt zo vaak dat ik mijn dochter precies hetzelfde zie doen als ik zelf net deed. Het is dus verstandig je kindje mee te nemen als je zelf naar het toilet gaat. Laat zien hoe je op het toilet zit en leg uit wat je doet. Je kunt je kind ook laten helpen met het doorspoelen of het aangeven van toiletpapier bijvoorbeeld.
Potje op een zichtbare plek plaatsen
Bij zindelijkheidstraining begin je meestal met een potje, er zijn kindjes die direct op de wc gaan maar voor veel peuters is dat nog een beetje eng. Zet het potje op een plek waar je kind graag speelt en laat hem gerust met zijn kleding erop zitten. Zo kan je kind wennen aan het potje. Moedig je kindje aan om zonder broek op het potje te gaan zitten, maar dwing hem nergens toe. Maak er een feestje van als je kind op het potje heeft geplast of gepoept.
Geduld is een schone zaak
De mooie verhalen van moeders met kinderen die binnen 2 dagen zindelijk waren klinken goed. Dit zijn echter uitzonderingen. Het kan zeker wel een maand of 3 duren voordat je kindje echt zindelijk is overdag. Zorg dus dat je begint met de zindelijkheidstraining wanneer je echt de tijd hebt om hier aandacht aan te geven en heb geduld. Word niet boos om het zoveelste ongelukje, hierdoor wordt je kind onzeker.
Zindelijkheid en angst om te poepen
Mijn dochter van 1,5 jaar zit in bad en roept: “Poep!” Ik bedenk me geen seconde en pak het potje en ren ermee terug naar de badkamer. Daar aangekomen zie ik dat ik te laat ben, ik vis mijn dochter uit bad en spoel haar onder de douche af. Helaas gaan niet alle kindjes zo makkelijk om met poepen, sommige kinderen zijn zelfs bang om te poepen.
Bang om te poepen op het potje
Wanneer je kindje niet op de wc wil poepen is het handig om te proberen te achterhalen waar de angst vandaan komt. Bij jonge kinderen is dit wel lastig te achterhalen. Vaak komt angst doordat kinderen niet begrijpen wat er precies gebeurt op de wc, ze hebben het gevoel geen controle te hebben. Ook kan het zijn dat de eerste keer poepen op de wc vervelend is geweest, bijvoorbeeld een harde knal van onweer of een gorgelend geluid van de wc waar je kind van geschrokken is. Hierdoor associeert je kind het nare gevoel van het schrikken met naar de wc gaan.
Lichamelijke problemen waarom poepen niet lukt
Er kunnen ook lichamelijke redenen zijn waarom je kind niet op de wc wil poepen. Als je bang bent dat er een lichamelijke oorzaak is waardoor je kind niet wil poepen is het verstandig contact op te nemen met de huisarts.
Lees boekjes over poepen en zindelijkheid
Het is voor kinderen die bang zijn om op de wc te poepen goed om te weten wat er precies gebeurd als je naar de wc gaat. Hierover kun je samen boekjes lezen. Enkele voorbeelden zijn “Het poepboek” van L. Staftelt of ‘Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft’ van Werner Holzwarth en Wolf Erlbruch.
Toon begrip voor de angst
Toon begrip voor de angst van je kind en forceer niks. Neem de tijd om naar de wc te gaan en uit te leggen wat er gebeurt. Maak het gezellig op het toilet en maak van het naar de wc gaan een soort ritueel. Als je er niet uit komt met je kind kun je eventueel ook contact opnemen met de huisarts. Die kan je kind doorsturen naar een poeppoli.
Plassen net zoals papa
Een echte must have voor alle zindelijk wordende jongens is het A3 Baby & Kids urinoir. Met dit urinoir wordt zindelijk worden een feestje. Het ophangblokje bevestig je met 2 sterke zuignappen aan de muur, en het urinoir bevestig je hierop. Je kunt het urinoir er af pakken om hem te legen in het toilet. Gemakkelijk en gaten boren is dus niet nodig.
Hoe zorg je dat je kind ‘s nachts droog blijft?
Door de zindelijkheidstraining is je kind overdag al volledig zindelijk, maar de nachten blijft hij in zijn bed plassen. De ene keer lukt het wel, maar de volgende keer is het bed weer nat. Wat kun je nou doen om je kind ook ’s nachts droog te laten blijven?
Laat je kindje overdag voldoende drinken
Laat je kind overdag voldoende drinken zodat hij zijn blaas goed leert voelen. Probeer ’s avonds juist niet teveel drinken meer te geven. Vermijd dranken met cafeïne en theïne. Deze prikkelen de blaas en nieren. Ook ijskoude dranken kun je beter niet geven.
Regelmatig slaapritme helpt bij zindelijkheid
Houdt een regelmatig slaapritme aan voor je kind en maak er een feest van als hij ’s morgens nog droog is. Vaak werkt belonen in de vorm van stickers heel goed. Zo benadruk je de droge nachten in plaats van de natte nachten.
Als het niet lukt
Tot een jaar of 5 is het normaal dat kinderen ’s nachts soms nog een ongelukje hebben. Bij twijfel kun je altijd met je huisarts overleggen. Er zijn diverse hulpmiddelen om te zorgen dat je kind droog blijft ’s nachts. Zo is er de plaswekker, waarbij er een alarm afgaat als er een beetje urine in de onderbroek van je kind komt. Ook kan er een geneesmiddel worden voorgeschreven wat ervoor zorgt dat je lichaam meer vocht vasthoud. Normaal wordt dit door een hormoon geregeld, bedplassers hebben vaak een tekort aan dit hormoon.
Zindelijkheid onderweg
Je kind is zindelijk aan het worden en thuis gaat het eigenlijk heel goed, maar je wil ook wel weer eens op pad. Hoe moet dat nu, zonder luier of toch nog even met?
Creëer een veilige omgeving
De eerste keer dat je je kindje mee naar buiten neemt zonder luier is voor hem net zo spannend als voor jou. Zorg dus dat je naar een veilige plek gaat waar hij voor de eerste keer buiten het huis naar de wc of op het potje kan. Ga naar vrienden of familie en moedig je peuter aan om daar een keer te plassen.
Goede voorbereiding is het halve werk
Zorg dat je spullen bij je hebt. Zo zijn er diverse producten te koop voor onderweg. Van volledig wegwerp potje tot opvouwbare wc bril verkleiner. Neem in ieder geval iets mee waardoor je peuter op de wc kan bij iemand anders of neem je potje mee. Zorg ook voor een paar sets extra kleding, zodat je je kindje bij ongelukjes direct kan omkleden.
Geef uitleg voordat je weggaat
Voor je weggaat kun je je kindje uitleggen dat je naar buiten gaat, maar dat hij overal naar de wc of het potje kan. Laat hem zien dat je een potje of verkleiner bij je hebt en vertel hem dat hij tijdig moet zeggen dat hij naar de wc moet.
En wederom, geduld is een schone zaak
Wordt niet boos als je kind een ongelukje heeft, maar leg hem uit dat jij je volgende keer best mag zeggen dat hij naar de wc moet. Zeker als je druk in gesprek bent met iemand durft je kind er niet altijd tussendoor te komen. Blijf dus alert op signalen dat je kind naar de wc moet en reageer daar tijdig op.
Belonen bij zindelijkheidstraining
Het potje is in huis en de interesse van je peuter is gewekt. De zindelijkheidstraining kan beginnen. Dan ineens bedenk je je dat je iets bent vergeten, zou je je peuter niet moeten belonen tijdens de training om te stimuleren dat hij zindelijk wordt?
Goedkeuring is belangrijk voor een kindje
Kinderen krijgen graag goedkeuring van hun ouders, ze maken hun ouders graag blij. Van dit gegeven kun je gebruik maken wanneer je start met de zindelijkheidstraining. Beloon je kind als hij op het potje plast of poept.
Welke vorm beloning kies je?
De vorm van de beloning kun je natuurlijk zelf kiezen. Je kan ervoor kiezen je kind complimenten te geven en te vertellen hoe trots je op hem bent dat hij op het potje heeft geplast. Ook kan je werken met een stickersysteem waarmee je kind spaart voor een beloning. Dat kan in de vorm van een kadootje, een dagje uit, maar ook simpelere dingen zoals een keer kiezen wat er gegeten wordt die avond.
Niet te hoge eisen
Het is belangrijk dat je niet te hoge eisen stelt aan je kind. Zorg dat de beloning wel haalbaar is. Zeggen dat je kind een maand droog moet zijn om een keer naar de kinderboerderij te gaan is niet haalbaar. Ten eerste is een maand lang en onoverzichtelijk en de beloning staat dan niet in verhouding met de inspanning. Dit stimuleert niet. Begin met kleine stapjes. Ook te grote beloningen zijn niet handig. Dit kan de druk heel hoog maken waardoor droog blijven ook niet lukt.
Stel een stappenplan op
Kijk of je het belonen stapsgewijs kunt doen. Eerste dag droog is een spelletje, twee dagen naar de kinderboerderij en een week is een klein stuk speelgoed. Stickers werken in zo’n geval erg goed zodat je kind kan zien hoe ver hij is voor zijn beloning.
3 mythes rond zindelijkheidstraining
Tot slot: Zindelijkheid, we zijn het er allemaal over eens het is geen prettige periode in je leven is en je kunt er behoorlijk moedeloos en gefrustreerd door raken. Maar als je kindje dan eindelijk op het potje of zelfs op de W.C. gaat plassen en poepen dan staan we te dansen van geluk. Wat een opluchting. Als ik andere mamablogs lees is het een van de grootste uitdagingen voor een ouder. Ik geef toe, het is niet makkelijk, maar het is nou ook allemaal niet zo moeilijk als sommige blogs het laten lijken.
Mijn twee oudste kinderen waren uit de luiers toen ze iets ouder dan 2 jaar waren. Ik kreeg vaak opmerkingen van andere moeders als “Ben je nu al bezig met het potje?” terwijl ze zelf maar geen afscheid kan nemen van de up-and-go broekjes van haar eigen kindje. Het hele zindelijkheidsgebeuren wordt opgeblazen door alle mythes die er de ronde over doen. Ik heb 3 van deze mythes opgeschreven.
1. Je kunt pas beginnen als je kindje er klaar voor is.
Dat is echt de grootste onzin die ik ooit heb gehoord. Volgens mij is deze mythe bedacht door een moeder die zelf nog niet klaar was voor de onvermijdelijke ongelukjes. Hoewel ik begrijp dat er kinderen zijn die een ontwikkelingsachterstand hebben of die niet zo heel snel zijn, over het algemeen denk ik dat de meeste kinderen best in staat zijn om gebruik te maken van een potje voor ze 2 jaar oud zijn.
We leren onze kinderen iets te doen dat heel belangrijk is in het leven. Ik zie geen verschil met het afleren een speentje te gebruiken of over te gaan van melk naar vast voedsel. Kinderen zijn slim en veerkrachtig. Het kan best even duren voor ze het door hebben, maar uiteindelijk lukt het ze best.
2. De opvang zorgt voor de zindelijkheid
Dat is dus niet waar. Op zo’n kinderdagverblijf hebben ze daar echt niet altijd tijd voor en zullen daar pas mee beginnen als jij als ouder al lang onderweg bent. Het is belangrijk dat je er de tijd voor neemt. Het beste moment is om te beginnen als jezelf vrij bent (vakantieperiode). Zorg dat je een routine hebt waar iedereen zich aan kan houden.
3. Zindelijkheid is moeilijker bij jongens dan bij meisjes
Echt Niet Waar! Zodra hij in de gaten heeft dat hij zelf kan kiezen wanneer en waar hij gaat plassen is het voor een jongetje veel makkelijker. Ze hoeven bijvoorbeeld niet altijd op het potje te zitten. Onderweg is het dus ook veel makkelijker om een jongetje te hebben, veel minder ongelukjes. Ze kunnen ook tegen een boompje plassen of zoals mijn zoontje deed, midden op het schoolplein van mijn dochter (niet wenselijk overigens). Bij sommige kinderen duurt het wat langer als bij andere kinderen, maar dat heeft niks met geslacht te maken.
Een up-and-go broekje helpt
Ik denk eerlijk gezegd dat zo’n “trainingsbroekje” het moeilijker maakt voor een kindje. Voor de ouders zijn het wel ideale hulpmiddelen, bij een ongelukje kun je hem veel makkelijker verschonen. Maar het geeft je kindje ook een gevoel van veiligheid.
Wij hebben bij onze kinderen gewoon geen luiers meer gebruikt en alleen een onderbroekje. Ik geef toe, het was een paar weken een vieze bedoening bij ons thuis. Er waren momenten dat ik mijn haren uit mijn hoofd trok van frustratie, maar het resultaat was wel dat mijn kinderen binnen twee weken helemaal zindelijk waren.
Uitgelichte afbeelding: Shutterstock
