Seksuele voorlichting geven aan pubers is als lopen op glad ijs. Wat vertel je wel, wat vertel je niet? Ook je puberzoon of -dochter zit waarschijnlijk allesbehalve te wachten op een hakkelende moeder die met het schaamrood op de kaken uitleg geeft over ‘de bloemetjes en de bijtjes’. “Jahaa, dat weet ik toch allang, hou eens op, ik voel me voor schut!” is een -in puberogen- nog heel beleefde reactie. Pubers en seksualiteit- hoe pak je dat aan?
Het ‘technische’ gedeelte
Tijdens de puberteit verandert het lichaam van je zoon of dochter in recordtempo. De hormoonhuishouding staat volledig op z’n kop, het lichaam wordt geslachtsrijp en de eerste menstruatie of de eerste zaadlozing laat niet lang meer op zich wachten. Om te voorkomen dat je spruit hierdoor overvallen wordt, is het belangrijk dat hij of zij weet dat deze veranderingen erbij horen, net zoals verwarrende gevoelens, gedachten aan seks en nieuwsgierigheid naar het andere geslacht. Van de ‘technische’ kant van seksualiteit zijn de meeste pubers behoorlijk op de hoogte: wellicht is dit ook al tijdens de biologielessen besproken. Toch kan het geen kwaad om bij je puber te checken wat hij of zij weet over seksualiteit. Breng dit niet al te beladen, maar vraag quasi tussen neus en lippen door wat er tijdens de biologieles of de lessen verzorging besproken is en of je kind dit begrijpt.
De ‘gevoelskant’ van seks
Belangrijker nog dan het technische gedeelte, is het emotionele aspect van seks en seksualiteit. Juist op dat gebied zijn de meeste pubers behoorlijk onzeker, maar veelal niet snel geneigd om bij hun ouders te rade te gaan. Moeders: práát hierover! Vertel je kind dat seks iets fijns hoort te zijn tussen twee mensen, dat het niet ‘raar’ of ‘gek’ is om er wel of niet aan toe te zijn, en dat je nooit iets moet doen tegen de wil van jezelf of van een ander. Leer je kind dat zijn of haar lichaam van hem/haar is, en dat een ander je alleen intiem mag aanraken met instemming van beide partijen.
Veilig vrijen
Het voorkómen van SOA’s en zwangerschappen zal naar alle waarschijnlijkheid aan bod zijn gekomen tijdens de lessen biologie en/of verzorging. Desalniettemin is het verstandig om het belang van veilig vrijen nog eens te benadrukken in gesprekken met je puber. Vertel hem of haar dat de pil niet helpt om seksuele aandoeningen te voorkomen en dat condoomgebruik alleen veilig is wanneer je je houdt aan de gebruiksaanwijzing. Is je puber al seksueel actief of verwacht je dat dat er binnenkort aan zit te komen (bijvoorbeeld omdat hij of zij een kersverse verkering heeft), koop dan desnoods zélf een pakje condooms en leg het in de bad- of slaapkamer. Veel pubers willen namelijk best veilig vrijen, maar schamen zich om condooms te kopen. Vragen aan je ouders is natuurlijk not done, dus wees je spruit een stapje voor en zorg dat je condooms in huis hebt.
Als je puber zelf met vragen komt
Als je kind zelf met vragen over seksualiteit op de proppen komt, wuif het dan niet weg met opmerkingen als: “Daar ben je nog niet aan toe,” of “Over dat soort dingen hoor je niet te praten,” maar ga er serieus op in. Je mag hierbij best aangeven dat je het eng of moeilijk vindt om het erover te hebben, maar stuur je puber niet met een kluitje in het riet. Desnoods kan je een voorlichtingsboek aanschaffen en dit samen met je kind doornemen. Ben je daarentegen heel vrij ingesteld en praat je gemakkelijk over seksualiteit, dan kan dit het gesprek met je spruit alleen maar ten goede komen. Waak er echter voor dat je niet té veel over je eigen ervaringen blootgeeft: pubers zien hun ouders immers niet als seksuele wezens, dus de gedachte dat hun bloedeigen ouders aan seks doen, lokt reacties uit als: “Gatver!” en “Dat wil ik helemaal niet weten!”
Seksuele veiligheid
Onder invloed van hormonen zal je puber nieuwsgierig worden naar seks en masturbatie. Het opzoeken van seksueel getinte films op internet of televisie is dan ook op zich een normaal verschijnsel, maar dat wil niet zeggen dat je dit moet aanmoedigen. Betrap je je puber op het bekijken van porno, probeer hier dan op een gezonde manier mee om te gaan. Leer je zoon of dochter ook om op sociale sites, zoals MSN of chatsites, voorzichtig te zijn en zijn/haar eigen grenzen goed te bewaken. Op internet is immers lang niet iedereen wie hij of zij zégt te zijn. Heb je een dochter, waarschuw haar dan ook voor de gevaren van bijvoorbeeld loverboys en rapedrugs, maar overdrijf het niet: niet achter iedere boom schuilt een potentiële psychopaat.
