De afgelopen jaren wordt er steeds meer gesproken over het belang van programmeren voor kinderen. Niet alleen steeds meer ouders, ook Neelie Kroes pleit ervoor programmeren een verplicht vak op de basisschool te maken. “Je leert lezen, je leert schrijven, en je leert programmeren. Wat mij betreft wordt programmeren een verplicht vak op de basisschool”, aldus Kroes. “Programmeren is het nieuwe lezen en schrijven.” Volgens de politica.
Programmeren is niet per toeval zo populair geworden. Men raakt er steeds meer van overtuigt dat weten hoe je moet coderen erg belangrijk is, helemaal voor de jongere generatie. Het uit je hoofd leren van bepaalde feiten is steeds minder belangrijk in een wereld waar alles met een klik van een muis opgezocht kan worden. Het zijn de vaardigheden die ervoor zorgen dat onze kinderen succesvol worden, en een van deze vaardigheden moet zijn kunnen coderen.
In dit artikel:
- Boeken over programmeren voor kinderen
- Online leren programmeren voor kinderen
- Apps om te leren denken als een programmeur
- Speelgoed om te leren programmeren [/alert]
Waarom programmeren voor kinderen zo belangrijk is.
Programmeren is de geletterdheid van het digitale tijdperk
Onze kinderen groeien op in een compleet andere wereld dan die waarin wij zijn opgegroeid. Mobiele telefoontjes, computers, Youtube, Netflix en Snapchat zijn verweven in hun dagelijkse leven. Zelfs hun speelgoed is digitaal en soms zelfs programmeerbaar.
Het is één ding om te weten hoe je met deze technologieën om moet gaan, het is een ander verhaal om te begrijpen welke logica erachter zit. Bij het leren programmeren zullen kinderen de digitale wereld waarin ze leven ook ècht begrijpen. Ons vertrouwen in technologie zal alleen maar toenemen in de toekomst. Studenten van vandaag moeten niet alleen bezig zijn met het passief gebruiken van deze technologie, maar ook met het begrijpen en beheersen ervan.
Verbeter de wereld
De laatste eeuwen vertrouwden we op het geschreven woord om hun ideeën te verspreiden. Als je kon lezen en schrijven kon je verandering op gang brengen. Vandaag de dag is schrijven niet genoeg. Om gedragsverandering te bewerkstelligen is het van cruciaal belang een digitaal medium in te schakelen.
Denk maar aan de Arabische Lente. Social Media speelde een belangrijke rol in deze revolutionaire golf van protest en demonstraties die de toekomst van het Midden Oosten heeft veranderd. Schrift speelde een belangrijke rol in het bekend maken van de onrechten die speelden, maar mensen hadden ook manieren nodig om zich te organiseren. Een artikel in de krant, hoe goed geschreven ook, was niet genoeg. De technologie van Twitter en Facebook speelden een net zo’n belangrijke, zo niet belangrijkere rol.
Kinderen kijken steeds minder tv en lezen steeds minder boeken. Ze krijgen hun informatie via Youtube, apps en spelletjes. Als je over een aantal jaar mensen wilt beïnvloeden heb je niets meer aan een krant, een boek of reclame op TV. Je zult technologie moeten inschakelen.
Ideeën realiseren
Iedereen heeft ideeën. Maar een paar kunnen ze ook werkelijk waar maken. Kennis van coderen maakt het onderscheidt tussen mensen men een idee en mensen die een idee ook waar kunnen maken. Als je wilt dat je kind een bouwer, ontdekker, uitvinder, probleem oplosser wordt die ideeen tot leven kan brengen, moedig hem dan aan om te leren programmeren. Ze hoeven niet precies te weten hoe iets van voor naar achter gecodeerd is, maar de basis moeten ze begrijpen om zelf te kunnen bepalen of en hoe hun idee gemaakt kan worden.
Leren logisch nadenken
Leren programmeren is niet alleen belangrijk voor het gemaakte eindresultaat: de app, robot of website. Het hele process van het programmeren is belangrijk. Het leren logisch nadenken is belangrijk; het gedetailleerd bedenken wat je precies wilt hebben en hoe dat uiteindelijk geprogrammeerd zou moeten worden. Steve Jobs zei eens “Everybody in this country should learn to program a computer… because it teaches you how to think.”
Het is dus niet per definitie bedoeld om kinderen op te leiden tot programmeur, maar om ze vaardigheden te leren waarvan ze in elk beroep profijt hebben.Leren programmeren is dus niet alleen bedoeld om je kind op te leiden tot programmeur. Door het leren programmeren leert je kind vaardigheden waar ze in heel veel andere beroepen ook veel baat bij hebben. Denk aan vaardigheden als:
- Creatief en logisch denken
- Ruimtelijk inzicht
- Probleemoplossend vermogen
- Structureren
- Samenwerken
Zekerheid voor de toekomst
Er is nu al een tekort aan technisch personeel en dit tekort zal in de toekomst alleen maar toe gaat nemen. Vooral voor meisjes is het een goede keuze om nu al met programmeren bezig te zijn, vrouwen in de techniek blijven zeldzaam. Momenteel worden allerlei producten ontwikkeld voor vrouwen, door mannen. Het is enorm belangrijk om ook vrouwen mee te laten werken aan deze technologieën.
Het hoeft niet moeilijk te zijn
Er zijn veel leuke programma’s online waar kinderen op een leuke, makkelijke en speelse manier mee kunnen leren programmeren. Met bijbehorende boeken wordt het programmeren een spel. Wij hebben een aantal boeken en programma’s uitgezocht die we aanbevelen als je met je kind aan de slag wilt met programmeren.
Boeken die helpen bij het leren programmeren
Dit overzichtelijke boek staat vol achtergrondinformatie met heldere voorbeelden en oefeningen. Een gids met kleurrijke illustraties en stap-voor-stap instructies om programma’s te schrijven in Scratch en Python.
Programmeren voor kinderen – games
Na de verschijning van het basisboek Programmeren voor kinderen is er ook deze speciale editie waarmee je aan de hand van acht games en heel wat nuttige weetjes je programmeertalent verder kunt ontwikkelen. Van eenvoudig tot heel complex. Met heldere instructies, screenshots en illustraties om met Scratch aan de slag te gaan.
Ik kan al programmeren met scratch
Dit boek leert jonge kinderen de echte basis van programmeren met Scratch. Het behandelt sprites (de basiscomponenten van Scratch), binairen, debugging (foutopsporingen) en veel meer. Met duidelijke instructies en heldere screenshots leer je spelletjes en animaties maken: van raceauto’s tot virtuele huisdieren.
Programma’s om te leren programmeren
Dit is misschien wel het meest gebruikte programma om kinderen te leren programmeren. Het is een programma ontwikkeld door MIT. De Scratch taal is geschikt voor het maken van visualisaties zoals interactieve verhalen, animaties, spellen, muziek en kunst en richt zich speciaal op kinderen vanaf 8 jaar.
Deze website is een initiatief van Mark Zuckerberg en Bill Gates. Het is een van de eerste en grootste websites waar kinderen (maar ook volwassenen) kunnen leren programmeren. De site staat bordevol cursussen voor kinderen vanaf 4 jaar. Alles verpakt in leuke spelletjes met bekende figuren als Angry Birds, StarWars en Minecraft. Bij Code Studio kunnen de kinderen beginnen met programmeren met bloks, maar later ook verder gaan en leren coderen in bijvoorbeeld JAVA.
Gamekit
Met de GameKit kan je kind snel en makkelijk zelf games bouwen! Maar niet alleen kunnen ze zelf games bouwen, ze kunnen hun spellen ook delen zodat anderen ze kunnen spelen of ze kunnen spelletjes spelen die andere kinderen hebben gebouwd of deze spelletjes aanpassen door bijvoorbeeld extra levels te maken.
Dit is een volledig uitgewerkte lesmethode om kinderen van 8 tot 14 te leren programmeren. Het is ontwikkeld voor scholen en leerkrachten maar je kunt het natuurlijk ook zelf gebruiken om je kind te leren programmeren. Zelf heb je geen ICT of programmeer kennis nodig. De lessenplannen bevatten alles wat je nodig hebt om je kind op leuke en eenvoudige manier de basis van het programmeren te leren. Het kost je wel €10,- per jaar per kind.
Dit is een site die zich niet specifiek richt op kinderen, maar op iedereen die wil leren programmeren met code, dus niet met bloks. Als je nog geen programmeer kennis hebt is het handig als je zelf al een beetje weet wat programmeren betekent zodat je je kind hier en daar kunt helpen.
Deze website richt zich voornamelijk op meisjes. Er staan allerlei projecten op die meiden kunnen maken. Denk aan een kussentje met programmeerbare led-lampjes of een Dance Visualizer.
Speelgoed om te programmeren
Een van de leukste spellen die je kunt spelen met de iPad vind ik de spellen van Osmo. Dit zijn spelletjes die je met tastbare speelstukken mét de iPad kunt spelen.
Lees ook: Play Osmo interactief spelen mét de Ipad
Osmo Coding laat kinderen programmeren met echte bouwblokjes. Ieder blokje heeft een functie, waarmee je een poppetje in een game op een iPad bestuurt. Het spelletje dat kinderen spelen met Osmo Coding is simpel, maar doeltreffend. Je moet het poppetje, Awbie, aardbeien laten opeten, maar daarvoor moet hij wel zijn weg door het bos vinden. Zijn bewegingen programmeer je met de blokjes. Je kunt blokjes combineren voor complexere opdrachten maar ook bijvoorbeeld herhalingen van opdrachten of een soort if-this-then-that-opties toevoegen.
Dit vinden we écht geweldig speelgoed. Als je kind het al leuk vind om gewoon met lego te spelen, dan is Mindstorms en nog leukere uitdaging. Ze bouwen eerst met normale lego bouwplaten een robot met daarin een computertje verwerkt. Deze computer kunnen ze vervolgens programmeren zodat de robot allerlei commandos op kan lossen.
Met de Code-A-Pillar komt Fisher Price binnenkort met speelgoed om peuters en kleuters vaardigheden te leren om later te kunnen programmeren. Kinderen kunnen onderdelen van een rups met verschillende symbolen aan elkaar klikken, waarna de rups de bewegingen uitvoert die bij de symbolen horen.
Bij het speelgoed hoort een smartphone-app, waarmee ouders suggesties kunnen krijgen over welke uitdagingen ze hun kroost kunnen geven bij het spelen met het speelgoed. De Code-A-Pillar bestaat uit een rups met diverse onderdelen, die elk eigen symbolen hebben. Het kind moet eerst de onderdelen op een bepaalde volgorde aan elkaar zetten, waarna de slang de bewegingen uitvoert die bij die volgorde horen.
Kortgezegt is dit een mini computer waarmee je kunt programmeren. Er zijn verschillende websites waar allerlei coole projecten staan die je met een Raspberry Pi kunt maken. Op Raspberrypi.org kun je je inschrijven voor diverse workshops die je helpen met het coderen in een Raspberry Pi. Waarom niet gewoon een normale computer gebruiken? Een Raspberry Pi kost maar €35,-
De Cubetto Playset is een houten robot, wat gekleurde blokjes en een afstandsbediening. Met deze set kunnen kinderen al op zeer jonge leeftijd (vanaf 3 jaar!) kennis maken met programmeren. Door de juiste blokken op het speelbord te plaatsen, voert de robot specifieke handelingen uit. Op deze manier kan de robot bijvoorbeeld een bepaalde route rijden. Helaas moeten we voor dit stukje coole speelgoed nog wel even wachten, het is in productie!
Apps om te leren denken als een programmeur
In 2014 is een versimpelde versie van Scratch live gegaan met de naam Scratch JR (JR staat voor junior). Scratch JR richt zich op kinderen vanaf vijf jaar. Het programma was in eerste instantie alleen maar beschikbaar voor de iPad maar is nu ook beschikbaar voor Android. Het programma staat ook in de Chrome Web store en op Amazon. Er wordt gewerkt aan een webversie.
In deze app moet je allerlei puzzels oplossen waarmee het denken als een programmeur gestimuleerd wordt. Het concept is eenvoudig: met een robot arm moet je kratten op een aangegeven plek plaatsen.
Ook deze app is ontwikkeld om het denken als een programmeur te stimuleren. Door alle opdrachten een voor een op te lossen leert je kind complexe uitdagingen te plannen met eenvoudige en intuïtieve commandos.
Leer de basis van het computer programmeren met een dino. Deze gratis app met de eenvoudige “drag and drop” interface helpt kinderen van alle leeftijden daisy te dansen. Op deze manier leren kinderen intuitief de logica achter objecten, sequencing, loops en events. Nadat ze alle opdrachten hebben uitgevoerd kunnen de kinderen een kit downloaden waarmee ze hun eigen computer spel kunnen programmeren.
Foto’s: Shutterstock
