Al sinds mijn dochter een jaar of 3 is gebruik ik een planbord en dagritme kaarten om de activiteiten van de dag zo visueel mogelijk te maken. Ik moet bekennen dat ik hiermee begonnen ben, niet zo zeer omdat zij de vastigheid van een routine zo nodig had, maar omdat ik als thuisblijfmoeder erg gebaat ben bij een heldere structuur in mijn dag. Toen ik nog voor de klas stond ondervond ik de voordelen van een kinderplanbord al. Een planbord of pictogrammenbord werkt stimulerend, het is een ideaal communicatie middel met je kind en het bevordert de ontwikkeling en zelfredzaamheid.
Een planbord zelf maken of kant en klaar kopen
Voor mijn dochter maakte ik de dagritme kaarten zelf; Plaatjes zoeken, deze uitsnijden op het juiste formaat, lamineren, klittenband op de achterkant en de binnenkant van de kast. Enorm veel werk, maar ik heb er jaren plezier van gehad.
Nu 10 jaar later heb ik weer een peuter in huis rondlopen. Deze peuter is temperamentvol en vol energie. Het liefst springt hij van de ene activiteit naar de andere. Het ene moment wil hij schilderen, dan weer kleien, dan trekt hij weer een puzzel uit de kast tot hij het in zijn hoofd haalt dat hij toch liever buiten wil gaan spelen. De hele dag door krijg ik de vraag “Mama, gaan we naar oma en opa”, “Krijg ik een koekje” of “Gaan we dadelijk naar de peuterspeelzaal”. Een planbord is dus echt noodzakelijk om hem en mijzelf wat rust te geven.
Dit keer heb ik het planbord niet zelf gemaakt. Met drie kinderen thuis heb ik daar gewoon geen tijd meer voor, bovendien zijn er vele mooiere alternatieven verkrijgbaar die je zo kant en klaar kunt kopen. Ik maak nu gebruik van een magnetisch planbord
Wat is een planbord
Er zijn veel verschillend soorten planborden of dagritme kaarten beschikbaar of zelf te maken. Ik gebruik het kinderplanbord Blauwe Ster met een uitgebreid pictogrammenpakket. Het bord dat ik gebruik is 60 x 40 cm groot, dat is groot genoeg voor 1 á 2 kinderen. Heb je meer kinderen waarbij je het planbord wilt gebruiken, dan zou ik een groter bord kiezen. Het bord is opgedeeld in de dagen van de week en komt met honderden magnetische pictogrammen.
De pictogrammen
- Dagindeling (aankleden, tandenpoetsen etc…)
- Personen (vader, moeder, broer, zus, opa, oma, oppas…)
- Eten & Drinken (ontbijt, lunch, avondeten, snoepje, koekje etc…)
- School
- Verzorging & Slapen
- Spel & Ontspanning (puzzel, knutselen, spelen, buitenspelen etc…)
- Recreatie & Uitjes (naar de speeltuin, dierentuin, vakantie etc…)
- Feestdagen
- Vervoer (18 pictogrammen)
- Taken (opruimen, tafeldekken etc…)
- Seizoenen
- beloning (sterretjes, duimpjes omhoog etc…)
Voor wie is een planbord geschikt
Op veel scholen worden kinderplanborden, pictoborden of dagritme kaarten gebruikt en niet alleen in de kleuterklassen. In de bovenbouw maken ze ook gebruik van een dagplanning op het bord. Gastouders met meerdere kindjes thuis gebruiken de extra grote planborden zodat ze voor kindjes in verschillende ritmes andere pictogrammen kunnen ophangen.
Heb je oppas aan huis? dan is een planbord ideaal. Je kunt zelf de dag van te voren aangeven wat er gedaan moet worden en je oppas heeft direct een mooi overzicht van de activiteiten die ze met je kindje kan gaan doen. Maar ook binnen je gezin is het een waardevol hulpmiddel. Voor kinderen vanaf een jaar of 3 tot aan het eind van de lagere school.
Zelfs mijn zoon van 10 vindt het nog steeds prettig om af en toe eens te kijken wanneer hij ook alweer naar tennis moet en wanneer we een bezoekje aan oma en opa hebben geplanned.
Hoe werk je met een planbord
Ik begon met mijn peuter met het visualiseren van 1 dag en gebruik het dus echt als dagritmebord. In de ochtend plaats ik de pictogrammen met de activiteiten die gedaan moeten worden. Deze stappen worden vrij gedetailleerd opgesplitst. Zo begin ik met het pictogram “Aankleden” en “Ontbijten” en ga ik verder met “spelen” of “naar school”. Zo maak je ieder stapje van de dag visueel door middel van de pictogrammen.
Als je net begint met een planbord is het dus verstandig om met maar 1 dag te beginnen en deze eerste paar keer samen met je kindje in te vullen. Als je kindje eenmaal weet hoe het planbord werkt kun je voor de rest van de week de pictogrammen opplakken waarop te zien is wanneer hij naar school gaat of wanneer bijvoorbeeld de oppas komt.
Ben je echt al een hele poos bezig, dan kun je iedere dag van de week helemaal uitwerken en het planbord echt gaan gebruiken als weekplanner voor je kind.
Tijdens het invullen van de dag laat ik mijn peuter soms kiezen welke activiteit hij wanneer wil doen. Als ik op een dag bijvoorbeeld boodschappen moet doen dan vraag ik aan hem of hij dat het liefst voor of na de lunch wil doen. Ook laat ik hem soms kiezen of hij wil gaan knutselen, kleien of verven of toch liever buiten wil gaan spelen. Voor iedere activiteit is een pictogram.
Planbord en beloningsbord
We gebruiken het planbord inmiddels niet alleen maar voor het plannen van de dag, maar ook als beloningsbord. Zo plak ik bij iedere dag het “W.C.” pictogrammetje. Als mijn kindje zelf naar het toilet gaat mag hij daarna een duimpje, bloemetje of sterretje achter het W.C.tje plakken. Dit werkt erg goed en stimulerend bij de zindelijkheidstraining.
Een van de grootste voordelen van het gebruiken van het planbord vind ik dat er een eind gekomen is aan het gezeur. Op het bord wordt duidelijk aangegeven wanneer het tijd is voor een koekje, snoepje of wanneer de t.v. aan mag. Hier valt niet over te onderhandelen en dat is duidelijk. Als hij het toch vraagt verwijs ik hem naar het planbord en stopt het gezeur direct.
Het planbord van kinderplanborden.nl
Ik gebruik een magnetisch planbord van Kinderplanborden.nl. Dit zijn mooie magnetische planborden verkrijgbaar in verschillende formaten varierend van 47,5 x 32,5 cm tot een extra groot bord van 90 x 60 cm. Het meest gebruikte formaat, geschikt voor 1 of 2 kinderen, is het planbord van 60 x 40 cm (deze hebben wij).
Naast het planbord heb je ook pictogrammen nodig. Deze kun je los kopen of je kunt een pakket kiezen. Een klein pakket bestaat uit een startset met 68 pictogrammen, een planbord en een stift. Een medium pakket bevat een planbord plus 325 pictogrammen (en een whiteboardstift) en is al een zeer volledig pakket.
Wil je hierbij ook nog de algemene pictogrammen zoals o.a. belonen, de maanden, seizoenen en een set met stiften en onderhoudsmateriaal, dan is het grote planpakket de juiste keuze. De magneetjes (pictogrammen) hebben een dikte van 0,85 mm en zijn voorzien van een vinyl toplaag.
De afmetingen van de pictogrammen variëren maar het merendeel heeft de afmeting 35 x 35 mm. Ze zijn zo gemaakt dat je ze prima naast elkaar of onder elkaar binnen het vak van de dag op je planbord kunt passen.