Hoe ga je om met een depressief kind

kind depressie

Nu het indrukwekkende verhaal van Hannah uit “13 reasons why” veel los laat bij ouders en jongeren leek het ons goed dit artikel te delen. We gaan hier dieper in op het herkennen van een depressie bij je kind en hoe je je kind hierbij helpt. Verdriet hebben, je depressief voelen, niet weten wat je met jezelf aan moet. We kennen dit soort stemmingen allemaal, alleen hopen we dat onze kinderen hiervan nog even van gevrijwaard zijn. Maar we worden de afgelopen tijd door Hannah met de neus op de feiten gedrukt. Ook onze nakomelingen kennen het hele spectrum aan gevoelens en ervaren soms depressiviteit. Hoe ga je om met een kind met depressieve gevoelens?

Wat is er aan de hand?

Het is lastig om bij jonge kinderen een depressie te ontdekken. Hele jonge kinderen met een depressie zijn vaak angstig om iemand te verliezen en zie je niet snel lekker spelen. Je ziet niet vaak dat ze overdreven droevig zijn, suïcidale of negatieve gedachten hebben. Dat is een groot verschil tussen kinderen en volwassenen met een depressie.

depressief kind

Bij pubers zie je vaak problemen op school en in het contact met andere kinderen. Tieners hebben vaak last van negatieve gedachten over zichzelf, over zijn of haar uiterlijk of hun toekomst. Deze gedachten zijn vaak onrealistisch. Pubers gaan zich terugtrekken of juist heel stoer doen. De meeste kinderen die kampen met een depressie vertonen vaak vage onverklaarbare klachten zoals hoofdpijn, buikpijn en spierpijn.

In de peuter/kleuter leeftijd schat met dat ongeveer 1% van de kinderen een depressie kan hebben.  Bij kinderen op de basisschool ongeveer 2% en in de puberteit loopt dit percentage op tot 3%-8%.

depressie bij kinderen: hoe zit dat?

 Kiki heeft een depressie. Door haar verhaal te lezen en de tekeningen te bekijken krijg je een idee van hoe een depressie kan ontstaan en kan verlopen.

Als je nergens meer zin in hebt is speciaal geschreven voor kinderen tot twaalf jaar die zelf last hebben van een depressie, waarbij vermoedens zijn van een depressie of die een leeftijdgenoot kennen in hun omgeving met een depressie. Het boekje kan door ouders, scholen en professionals worden gebruikt ter ondersteuning bij de uitleg van het onderwerp ‘depressie’ aan kinderen.

Als je nergens meer zin in hebt

Bij oudere kinderen zien we dat meisjes meer last hebben van depressies dan jongens. Als een kind op jonge leeftijd al eens een depressie heeft doorgemaakt, dan is de kans groot dat hij of zij het later nog eens krijgt.

Wat zijn de oorzaken van een depressie bij kinderen?*

Dat is nog niet zo makkelijk te zeggen. Het kan liggen aan veel verschillende factoren:

Genetische factoren

  • temperament
  • manier van omgaan met agressie
  • lichamelijke of geestelijke handicap(s)
  • sociale tekorten

Factoren uit de omgeving

  • depressie van een ouder
  • chronische ziekte of aandoening van een gezinslid
  • moeilijkheden in de omgang tussen ouder en kind, zoals hechtingsproblematiek, autoritaire opvoedingsstijl, acceptatieproblemen
  • pesterijen door andere kinderen
  • tegenvallende schoolprestaties

Factoren in de levensloop

  • ervaringen van dood, verlies of scheiding
  • ervaringen van seksueel misbruik, mishandeling of andere traumatisering

Jouw kind met een depressie

Voordat je er dus achter bent wat er met je kind aan de hand is, ben je al wat kopzorgen en vertwijfelde vragen verder. Geen mens is hetzelfde, dus ook kinderen uiten op allerlei manieren hun gevoelens of de onmacht daarmee om te gaan. Depressiviteit  is een containerbegrip van een bepaalde gemoedstoestand. Bij de een gaat het gepaard met het zich terugtrekken en stil worden, maar net zo goed is je kind opstandig, snel boos en heeft het een uiterst kort lontje. Slecht in- of doorslapen, bedplassen terwijl het al lang zindelijk is, noem maar op.  Als je welk soort ‘afwijkend’ gedrag dan ook waarneemt, is het de hoogste tijd voor een goed gesprek onder 4 of 6 ogen.

Erkenning van een depressie bij een kind

Als je dan eenmaal in contact bent met je kind, is het belangrijkste eigenlijk dat je zijn of haar gemoedstoestand erkend. Zeg niet meteen dingen als ‘kom op, het valt wel mee, hier kom je wel overheen’. Nee, vertel dat je het vervelend vindt dat je kind zich zo voelt en laat weten dat deze gevoelens en gedachten er mogen zijn. Niets is zo funest voor depressiviteit als doen alsof het niet zo erg is.

Oorzaken van de depressie bij jouw kind

Erkenning betekent tegelijkertijd niet dat je er niet over door mag vragen. Probeer te achterhalen wat de onderliggende oorzaken kunnen zijn. Pesten op school of gepest worden, geen aansluiting vinden met leeftijdgenoten, de positie in het gezin, het verlies van een dierbare, het zijn allemaal mogelijke aanleidingen tot depressieve gevoelens. Stimuleer je kind hierover te praten, te huilen of boos te zijn omdat dit de druk van de ketel af haalt.

kind met een depressie

Acceptatie

Erkenning komt van jouw kant. Je kind zelf zal moeten leren te accepteren dat down zijn erbij hoort. Net zo min als een zwangerschap en de kraamtijd altijd een roze wolk zijn, is het leven niet altijd rozengeur en maneschijn. Pas als je kind accepteert hoe het zich voelt en de gedachten die daarbij horen, is er ruimte voor verandering mogelijk.

Coping

Na acceptatie kan je kind namelijk leren ermee te ‘dealen’.  In psychologische termen wordt dit coping genoemd: jezelf redden, ongeacht wat je meemaakt. Ieder kind kan dat niet vroeg genoeg leren! De eerste neiging bij depressiviteit, is toch vaak in een figuurlijk hoekje te gaan zitten omdat je eigenlijk niet wilt dat dit met je gebeurd.

Ervaring en onderzoek hebben vaak genoeg aangetoond dat dit letterlijk wegduiken geen soelaas biedt op de langere termijn. Als moeder kun je het beste leren je kind zodanig met de situatie om te gaan, dat het normale leven doorgaat. Dat betekent gewoon naar school, lekker sporten en buiten spelen en afspreken met vriendjes. Daarna of daarnaast, blijf je aandacht besteden aan de innerlijke gevoelswereld van je kind.

Als het dieper zit

Als moeder kun je veel, maar in sommige gevallen kan de depressiviteit zo diep zitten, dat extra hulp geboden is. Ook bij kinderen gaat een depressie niet altijd zomaar over. Schroom dus niet en schakel dan professionele zorg in. Via je huisarts kun je een doorverwijzing vragen naar de eerstelijns psychologische zorg. Na een intake krijgt jouw kind dan een behandeladvies. Wacht hier niet te lang mee, hoe dieper een depressie zich wortelt, hoe langer het herstel zal duren.

Signalen als blijvende (in)slaapproblemen, verminderde of juist een toename van eetlust, sociale inactiviteit, neem ze serieus. Ook al ziet je kind deze vorm van hulp niet direct zitten, jij als ouder bepaalt dan zolang je kind nog niet volwassen is, wat er gaat gebeuren.

Geef het de tijd

Een depressie komt niet zo maar aanwaaien en is ook niet zo maar weg. Of je nu professionele hulp moet inschakelen of niet. Geef je kind en jou zelf de tijd hier doorheen te komen. Met geduld en veel liefde kom je in ieder geval al een heel eind.

*Bron: Dr. Cees A.M. de Wit, ‘Depressies op jeugdige leeftijd’.

Afbeeldingen: Shutterstock

Visited 28 times, 1 visit(s) today