Voordat ik dit werk ging doen, was ik op een peuterspeelzaal werkzaam en omdat het daar zo gezellig is, en omdat mijn oud collega’s het graag willen, kom ik daar nog regelmatig om de ramen te beschilderen. Laatst was het weer zo ver en ik stond in de huishoek een mooie raamschildering te maken. Twee kleine peuters en jongen en een meisje waren gezellig in de huishoek aan het “koken” met pannetjes en nep producten.
Het jongetje haalde een plastic wortel uit het pannetje en legde het op het bord. “Eten is klaar.” Het meisje kijkt naar de nep wortel en trekt haar neus op. “Ik lust niet wortel. Ik wil die.” Waarna ze naar een plastic ijshoorntje wijst die iets verderop staat.
“Eerst groente eten.” Duidelijke taal.
Het meisje pakt de wortel en neemt er een nep hapje af. Ze trekt een vies gezicht, zo gaat ze op in het spel dat die nep wortel vies smaakt. Na drie keer vies te hebben gekeken legt ze de wortel neer. “Nu ijsje!” het jongetje knikt en geeft haar het nep ijsje. “Goed gedaan, nu mag je een ijsje.”
Ai, dacht ik toen…daar wordt een klassieke fout gemaakt thuis. Een beloning geven voor het eten van groente. Veel ouders doen het, eerlijk gezegd deed ik het zelf vroeger ook wel eens. “Als je je bordje leeg eet, dan mag je een toetje.” We zeggen het zo snel. Maar eigenlijk geven we daarmee een heel verkeerd signaal. Want eigenlijk zeggen we, ja, die groentes zijn zo vies, daar moet je wel voor beloond worden als je ze opeet. Of als je die groentes niet opeet verdien je straf en mag je dus geen toetje….
Behalve deze klassieke instinker is er nog eentje. “Au gedaan? Kom maar doen we er een snoepje op, dan is het zo weer over.” Ja klopt, meestal is het dan zo weer over. Maar we leren onze kinderen wel een verkeerd gedrag aan. Namelijk dat als je pijn hebt of verdriet, eten dat kan oplossen.
Eten is niet bedoeld om mee te belonen, te straffen of te troosten. Eten doen we om ons lichaam te voorzien van brandstof. Eigenlijk niets meer en niets minder. Tenminste dat was het altijd, maar in de huidige maatschappij eten we ook om tal van andere redenen. Omdat het gezellig is, omdat we trek hebben maar ook omdat we onszelf willen belonen of troosten.
Veel mensen hebben last van wat we emotie eten noemen. Eten omdat ze verdriet hebben, of angst of een ander naar gevoel ervaren. Ook belonen sommige mensen zichzelf met eten.
Dit gedrag komt voort uit wat ze vroeger is aangeleerd.
Dus nee, niet belonen met een toetje. Dat bakje yoghurt maakt onderdeel uit van wat je nodig hebt op een dag, dus daar gaan we niet als een extra soort beloning presenteren of op korten als een vorm van straf.
Beter is het om een kind aan te moedigen om die groentes op te eten, door het goede voorbeeld te geven. Als jij die groentes opeet zonder morren, zal je kind dat ook doen. Kinderen apen ons nou eenmaal na. En een snoepje wanneer je je zeer hebt gedaan? Een dikke knuffel is beter.
Het jongetje en het meisje zijn inmiddels klaar met hun “maaltijd” en ruimen op. En dan hoor ik het meisje in haar mooie peutertaaltje vragen “Hé waar is afwasmachien?”
Duidelijk een kind van deze tijd…
