Moeder stond wat ongemakkelijk in de deuropening en ik kreeg de indruk dat ze iets kwijt wilde wat niet voor andermans oren bestemd was. “Ze moet vanochtend even mee naar de poli van het ziekenhuis..” Ik keek haar aan, voelde dat er meer kwam. Bijna fluisterend zei ze; ‘ze heeft iets in haar plasgaatje gestopt en we krijgen het er niet uit”. Ik zag de opluchting, het hoge woord was eruit.
Het ene of het andere gaatje
“Weet je..”, zei ik; het ene kind stopt iets in oor of neus, zij stopte het in een ander gaatje, dat is niet zo gek hoor” En dat is het ook niet, ondanks dat we er uiteraard zorgvuldig mee om moeten gaan, moeten we er ook voor waken het niet groter te maken dan het is. Jonge kinderen ontdekken, willen ontdekken en de kraal in de neus of oor zal voor iedere ouder herkenbaar zijn.
De volgende dag vertelde moeder dat de arts helemaal niet gek had gekeken, hij had zelfs gezegd ‘Mevrouw, u wilt niet weten wat we er soms uit moeten halen’.
Nu ben ik zelf een vrij makkelijke prater over dit onderwerp dus in de kring bracht ik het ter sprake. “Wie heeft er weleens een kraaltje in z’n neus gestopt?” Meerdere vingers werden in de lucht gestoken. En we bespraken dat het niet zo handig is om dat te doen, omdat je dan soms naar de dokter moet als mama of papa het er niet uit krijgen. En, zei ik, dat geldt niet alleen voor je neus of je oor, want je lijf heeft wel meer gaatjes waar je beter niks in kan stoppen’ Er werd niet eens gelachen, maar doodgewoon zei een van de kinderen dat je plasser ook een gaatje heeft. ‘Klopt’, zei ik, ‘en daar hoort ook geen kraaltje in he. “ Nee juf, daar moet alleen je plas uitkomen of je poep” Het woord poep deed iedereen lachen.
Maak het niet beladen
Zeker bij jonge kinderen kun je de dingen nog gewoon bij naam noemen, maak het ook niet ingewikkelder dan het is. Leg ook niet meer uit dan nodig is, want juist door er teveel aandacht aan te besteden, voelt het kind dat het om iets raars gaat of ‘bijzonders’. De meeste kinderen komen in een fase dat ze hun geslachtsdelen willen laten zien, dat gebeurt natuurlijk ook in de kleutergroep. Mijn standaardzin bij zo’n situatie is: Bloot is voor thuis en van jezelf, niet voor op school, op straat of in de klas. Daarnaast is het van belang een open, veilige sfeer te creeeren waarin ruimte is voor het stellen van vragen. Zeker met jonge kinderen kan dit vaak nog op een ongedwongen manier. Kinderen die al wat ouder zijn, gaan minder vragen stellen en zullen antwoorden op bepaalde vragen ergens anders gaan zoeken.
De week van de lentekriebels
Scholen kunnen gebruik maken van een voorlichtingsproject, samengesteld door GGD. Een voorbeeld hiervan is De week van de Lentekriebels. Een schoolbreed project met lesmateriaal wat toegespitst is op onder,-midden, – en bovenbouw. Met subsidie van het Ministerie van Volksgezondheid.
Seksuele voorlichting gaat niet alleen over veranderingen van het lichaam en voortplanting, maar ook over relationele vorming. Vriendschappen, intimiteit,liefde en omgangsregels. Als kinderen van jongs af aan meekrijgen dat seksualiteit een vanzelfsprekend onderdeel is van het leven, dan leren ze het verband te zien met vertrouwen, eerlijkheid en vriendschap en liefde.
