Voorkomen is beter dan genezen, is het gezegde, en daar schuilt een hele waarheid in. Roken, we weten allemaal dat het ontzettend slecht is voor onze gezondheid. Toch kunnen maar weinig volwassenen zeggen dat ze het nooit gedaan hebben. Kinderen echter kunnen we nog enigszins beïnvloeden er überhaupt niet aan te beginnen. Hoe voorkom je dat je kind gaat roken?
Overheidsbeleid
Uiteraard ben jij als ouder als eerste verantwoordelijk voor het welzijn van je kind. Onze overheid heeft daarnaast ook zeker invloed. Sinds bijna 10 jaar geldt een reclameverbod voor tabakswaren. In de bioscoop, op tv, internet of radio, nergens mag deze waar aan de man gebracht worden. Dit maakt roken in ieder geval minder sexy. Daarnaast mag er sinds juli 2008 niet meer worden gerookt in openbare gelegenheden als cafés, restaurants, bioscopen en discotheken. Of deze verboden effect hebben op het rookgedrag onder kinderen is voor zover ik kan nagaan, nog niet structureel onderzocht. Zelf vraag ik me dat hardop af, kinderen zijn eerder beïnvloedbaar door vriendjes dan door reclamebeelden, dunkt mij.
Goed voorbeeld doet volgen
Als jij zelf rookt, is het beduidend moeilijker je kind ervan te weerhouden. Vaak is de kinderwens de start van het stoppen met slechte gewoontes. Meestal lukt dat, soms ook niet. Feit is dat het sowieso slecht is voor kinderen in een omgeving op te groeien waar wordt gerookt. Ga vooral zelf sporten, eet gezond en wees actief, hoe meer goed gedrag er te zien is, hoe groter de kans dat deze gezonde lijn wordt opgepikt en nageleefd.
Verbieden werkt averechts, informeren loont
Hoe verleidelijk ook, je kind iets verbieden heeft meestal niet het gewenste effect. Hoe meer je benadrukt dat iets slecht is, des te interessanter het wordt dat toch even ‘zelf uit te vinden’. Wijs je kind op de risico’s van verslaving, de gevolgen van roken voor het lichaam en verwijs naar medische documentaires over longziekten als COPD. Natuurlijk krijgen ook mensen die niet roken dit soort aandoeningen, maar in getal zijn rokers veel vaker de dupe. Laat je kind een boek lezen over wat voor functie je longen in en voor je lijf hebben. Als ze zich beseffen welk nadelig effect roken hierop heeft, kan de animo om er maar eentje op te steken allicht wat minder worden.
Belonen van goed gedrag
Net als bij peuters, is het bij pubers van belang te sturen op goed gedrag. Waardeer bijvoorbeeld het sporten van je kind. Sta langs de lijn (niet te hard schreeuwen…) op zaterdagochtend, ook al zou je liever uitslapen. Hoe langer je kind blijft sporten, des te kleiner de kans op een ongezonde leefstijl. Als je financiële situaties het toelaat, zou je jouw kind het rijbewijs kunnen helpen financieren, door bijvoorbeeld aan te bieden de helft te betalen als je kind het ‘volhoudt’ niet te roken. Mocht na het slagen de sigaret toch te aantrekkelijk blijken, is het altijd handig vooraf een boeteclausule het overwegen waard.
Wat haal je uit een peuk
Vaak weten jongeren heus wel dat roken nu niet bepaald gezond voor hen is. Toch is de verleiding het wel te gaan doen vele malen groter dan de boodschap over de gezondheid. Een peuk opsteken is zoveel meer dan teer in je longen ademen. Het staat stoer, is een teken van durf en zelfstandig keuzes maken, dingen die voor pubers erbij horen om je los te maken van je ouders. Breng je kinderen vooral bij dat zelfstandig worden ook zonder peuk kan. Laat je kind steeds meer zelf bepalen hoe het zijn leven inricht. Dit kan variëren van samen tot een bedtijd komen, tot afspraken hoe het vervoer na een feestje of stapavond geregeld kan worden. Inspraak hebben, het betekent voor jongeren letterlijk gehoord worden, waardoor ze zich niet op andere terreinen hoeven te doen gelden.
En dan gebeurt het toch
Al onze goede bedoelingen ten spijt, is de kans aanzienlijk groot dat jouw kind op enig moment toch een sigaret opsteekt, om het zelf uit te proberen hoe zoiets nu smaakt. Vermoed je dat jouw kind aan het experimenteren is, maak het onderwerp dan bespreekbaar. Vraag op de man of vrouw af hoe ze het vonden, hoe smaakte het nou? Waarschijnlijk is een eerlijk antwoord ‘vies’. Of je dat antwoord krijgt is de vraag. Vertel vooral dat bij iedere sigaret die ze na de eerste opsteken, de kans groeit dat ze de smaak wel te pakken krijgen en een dure verslaving op de loer ligt. Hopelijk valt dan het kwartje alsnog en heeft je goede voorbeeld gewerkt!
