“Mama! Ik verveel me!” Hoe leer je een kind om zichzelf te vermaken? Al typende, is het eerste antwoord dat in mij opkomt: NIET. Want terwijl ik tussen de bedrijven door probeer te schrijven (“zooo gemakkelijk, werken aan huis, jij boft maar”- NOT), probeert mijn bonuszoon mij aan het verstand te peuteren dat we toch echt heel dringend weer eens een bezoek moeten brengen aan de Efteling/bowlingbaan/subtropisch zwemparadijs/ander instant vermaak. Stel ik voor dat hij in plaats daarvan eens zichzelf bezig houdt, dan krijg ik onverwijld de vraag: “Met wat dan?” Iedere door mij aangedragen suggestie (knutselen, voetballen, fietsen, lezen, met een vriendje een bordspel spelen) wordt van de hand gewezen met teksten als: saai, geen zin in, stom, te koud voor, heb ik al gedaan et cetera. Hoe doen andere moeders dat?
1. Hou rekening met de leeftijd van het kind.
Van een kind van pakweg anderhalf jaar oud, kan je nou eenmaal niet verwachten dat hij of zij zelfstandig kan spelen. Verreweg de meeste kinderen zijn op die leeftijd erg claimend. Is een kind daarbij ook nog onzeker aangelegd, dan kan je als moeder helemáál wel inpakken: onzekere kinderen vragen doorlopend aandacht, en daarmee bevestiging. Het claimgedrag is vaak het ergst in de periode tussen het 1e en het 4e levensjaar. Je dreumes heeft je doorlopend nodig, maar je kan hem of haar wel alvast op weg helpen om op een dag minder emotioneel afhankelijk te zijn.
2. Zoek een balans tussen toegeven en grenzen stellen.
Een kind dat van jongs af aan ouders heeft die 24/7 beschikbaar zijn, zal verongelijkt reageren wanneer het niet nú, en wel meteen NU, de gevraagde aandacht krijgt. Gevolg: stampvoeten, krijsen, gillen en huilen. Dit vinden veel moeders een genante situatie, zeker in het openbaar, dus wat doen ze? Ze onderbreken hun gesprek met buuf/vriendin/partner ogenblikkelijk wanneer het er ook maar op LIJKT dat hun peuter de aandacht gaat opeisen. Het maakt niet uit of je die goeie vriendin een half jaar niet hebt gezien, de buurvrouw zit te vertellen dat haar man haar verlaten heeft of je partner je meedeelt dat er gedwongen ontslagen gaan vallen: als de kleine een kik geeft, worden de volwassenen per direct de mond gesnoerd. Op korte termijn handig, maar of dit op langere termijn wenselijk gedrag oplevert? Er is niets mis mee om tegen een peuter te zeggen dat hij/zij even moet wachten omdat je nu zelf aan het praten bent, maar: maak het niet te lang. Na hooguit een minuut richt je je tot je peuter en vraag je wat hij/zij wilde zeggen. Op deze manier leert je kindje dat het heus wel aandacht krijgt, maar dat je niet doorlopend beschikbaar bent.
3. Stimuleer creativiteit.
Natuurlijk is het handig om je peuter of kleuter af en toe voor de tv te “parkeren”, maar doe dit niet té vaak. Door continu instant vermaak aan te bieden (“bewegend behang” noemde m’n vader de tv vroeger) leert een kind niet om zijn/haar eigen creativiteit te ontwikkelen. Knutselen, tekenen, lezen, puzzelen en verkleden zijn goede manieren om je kind te leren zijn of haar eigen spel te ontdekken.
4. Onderwerp het speelgoed eens aan een kritische blik.
Bij sommige kinderen betekent “ik verveel me” niet dat hij of zij niets heeft om mee te spelen, maar dat het gewoonweg niet kan kiezen. Ergens tussen alle legoblokjes, auto’s, poppen, puzzels en Playmobil gaat hét vermaak van de dag schuil, maar waar? Zoek -als je kind al wat ouder is, kan je dit samen doen- eens uit welk speelgoed versleten of incompleet is en verkoop dit op Marktplaats (of, als het tegen Koninginnedag loopt, op de vrijmarkt) en koop eventueel van de opbrengst iets nieuws om mee te spelen.
5. Maak een Anti-Verveel-Pot.
Bedenk, samen met je kind, activiteiten die hij of zij leuk vindt om te doen en die hij/zij zelfstandig kan uitvoeren. kinderSudoku’s oplossen, kleurplaten inkleuren, stoepkrijten en met de Lego spelen mogen dus op de lijst; koekjes bakken en met pappa voetballen niet. Schrijf alle bedachte activiteiten op aparte briefjes, vouw ze dubbel en doe ze in de Anti-Verveel-Pot. Als je kind zich verveelt, mag het een briefje uit de pot nemen (op een regenachtige dag wel eerst even het briefje met “stoepkrijten” uit de pot halen natuurlijk!)
6. Voel je niet schuldig als je kind zich verveelt.
Wat zeiden onze eigen moeders vroeger als we ons verveelden? Tien tegen één dat ook jij geregeld (net als ik) één van de volgende dooddoeners te horen hebt gekregen: “Dan ga je je kamer maar opruimen,” of “Ga dan maar naar bed”. Zeker bij oudere kinderen is het niet reëel om van jezelf te verwachten dat je continu voor entertainment zorgt.
