Nee! Welk deel van het woord Nee begrijp je niet? Duidelijker kan een afwijzing of verbod eigenlijk niet zijn. Toch gek, dat bij mij thuis de onderhandelingen en discussies dan vaak pas beginnen. Nee zeggen is moeilijk. Hoe komt dat en vooral: hoe zorg je ervoor dat Nee niet leidt tot een hoop gedoe.
Je kind
‘Mama, mag ik een snoepje.’ ‘Nee, we gaan zo eten.’
‘Mag het dan na het eten?’ ‘Nee!’ ‘Ah, waarom niet?’
Je partner
‘Schatje, mag ik een kus?’ ‘Nee, niet nu, zie je niet dat ik bezig ben?’
‘Jezus, wat flauw zeg. Het gaat maar om een kusje hoor. Kinderachtig. Jij…’
Je collega
‘Zou je me heel even willen helpen?’ ‘Hmm, ik heb eigenlijk geen tijd.’
‘…’ ‘Oké, heel even dan.’
Nee zeggen is moeilijk
Herken je dit: je wilt eigenlijk Nee zeggen, maar je zegt ‘misschien’, ‘ik denk er nog even over na’ of ‘ja, maar’? Nee zeggen is moeilijk. Of het nu tegen je kinderen is, je partner, een vriendin of op je werk. Je wilt eigenlijk niet weigeren. Want, Nee zeggen klinkt onbeleefd, bot en onaardig. Nee zeggen betekent dat de ander waarschijnlijk teleurgesteld/gekwetst is. Nee zeggen betekent dat de ander later misschien ook Nee tegen jou zegt. Nee zeggen is lastig omdat je je verantwoordelijk voelt.
Gillend in de groentestraat
Nee zeggen als moeder betekent soms een gillend kind in de groentestraat van Albert Heijn, een lange discussie over andere kinderen in de klas die X of Y wél mogen, of een regelrechte aanval op het moederschap: ‘Mam, jij bent echt de slechtste moeder die ik ken.’ Nee zeggen kan zomaar een ruzie of conflict opleveren. Het woord Nee komt dan ook niet vaak alleen. Vaak pakken we het in, in een flinke voorraad argumenten, inclusief toelichting, kleine lettertjes, eventuele suggesties en uitleg.
Het probleem
En daarin zit ook gelijk het probleem: door de lange toelichting en de stapel argumenten zit er ruimte in de Nee. Ruimte om vragen te stellen, ruimte om met tegenargumenten en oplossingen te komen waar jij niet op zit te wachten.
Hoe zeg je dan wel Nee
De vraag die rijst is dan ook: hoe zeg je dan wel Nee? Alleen Nee zeggen kan de relatie verstoren en is vaak te kort door de bocht. Het kan een vriendschap in gevaar brengen, of opeens onderwerp van gesprek zijn tijdens je functioneringsgesprek. Een lange toelichting op de Nee, leidt net zo goed tot een hoop gedoe.
Duidelijk doch vriendelijk
De kunst is om duidelijk en vriendelijk Nee te zeggen en daaraan slechts één eerlijke, oprechte zin toe te voegen. Geen lange verhalen. Geen smoesjes en excuses. Door Nee te zeggen kom je voor jezelf op en zorg je ervoor dat je plezier blijft houden in de dingen die je doet.
Nee tegen je baas die vindt dat jij dat congres wel even kunt voorzitten, terwijl jij hebt afgesproken dit niet meer te doen: ‘Nee, ik zit dat congres niet voor. Dat hebben we afgesproken’.
Nee tegen je vriendin die het moeilijk heeft en je uit eten vraagt, terwijl jij liever met je kinderen op de bank voor Ik hou van Holland hangt: ‘Nee, ik ga met de kinderen op de bank hangen morgen. Ik luister graag naar je op een ander moment.’
Tips
En dan nog kan Nee altijd leiden tot mensen die de Nee niet accepteren of hun teleurstelling door jou ‘vergoed’ willen zien, of erger nog op je botvieren. In dat geval…
- Houd voet bij stuk. Nee is Nee. Wie eerst Nee zegt en iets dan vervolgens toch doet, blijft het haasje.
- Verontschuldig je niet (Sorry…). Er is niets mis met een weigering.
- Laat je niet verleiden tot discussie. Herhaal bij eventuele vragen gewoon wat je al gezegd hebt.
- Vraag om bedenktijd als mensen met andere suggesties en oplossingen komen, zodat je de tijd hebt om na te gaan of die je wel passen.
- Voel je niet verantwoordelijk voor de teleurstelling van de ander.
- Weet dat Nee zeggen op de lange termijn positief werkt en tot respect leidt.
- Weet dat regelmatig Nee zeggen ervoor zorgt dat mensen niet zo snel over je grenzen heengaan.
- Wie regelmatig Nee zegt heeft minder last van stress.
- Wees niet bot in je Nee. Anderen hebben geen idee waar jij zo druk mee bent.
- Zorg dat je lichaamstaal ook een vriendelijk doch resoluut Nee uitstraalt. Als je woorden niet kloppen met je uitstraling, ontstaat er toch nog de ongewenste discussie.
- Zeg Nee nooit zomaar tussen de regels door of langs de vuist weg. Nee is helderder als andere mensen zien dat je weet waar je het over hebt en het meent.
- Nee zeggen hoort thuis in de huidige maatschappij waarin we het druk hebben en veel van ons (moeders) verwacht wordt.
- Gun jezelf de mogelijkheid om Nee te (leren) zeggen.
- Nee is oké: niemand hoeft het met je eens te zijn.
